Skip to Content

Slimme energie-aansturing: hoe werken batterijen, EMS en zon samen?

November 13, 2025 by
Slimme energie-aansturing: hoe werken batterijen, EMS en zon samen?
Max Verdoes

Veel bedrijven hebben al zonnepanelen, denken aan een batterij, en horen steeds vaker over een EMS (energiemanagementsysteem). Maar hoe werkt dit samen in één slim systeem dat écht geld bespaart, pieken verlaagt en netcongestie helpt oplossen?

In deze blog lopen we in gewone taal door een typische dag heen: zon op het dak, batterij in de technische ruimte en een EMS dat alles aanstuurt.


Wat is slimme energie-aansturing?

Slimme energie-aansturing betekent dat u niet meer “dom” alles aan het net hangt, maar verbruik, opwek en opslag op elkaar afstemt.

In plaats van:

“Zonnepanelen leveren wat ze kunnen en de rest zien we wel”

gaat u naar:

“We sturen machines, batterij en netafname op basis van data, prijzen en grenzen van de aansluiting.”

De drie hoofdrolspelers:

  • Zonnepanelen (PV) – produceren stroom zodra de zon schijnt.

  • Batterij – slaat overtollige stroom op en levert later terug.

  • EMS – de “breinsoftware” die alles meet en beslist wat wanneer gebeurt.


De rol van zonnepanelen, batterij en EMS

1. Zonnepanelen – de bron

Zonnepanelen produceren overdag elektriciteit. Die stroom kan naar:

  • uw machines en installaties (direct eigen verbruik),

  • de batterij (overschot),

  • of – als er ruimte is – het net.

Zonder slimme aansturing gaat overschot vaak verloren of krijgt u er een lage vergoeding voor.

2. Batterij – de buffer

De batterij:

  • laadt als er meer zonne-energie is dan verbruik,

  • ontlaadt als uw verbruik hoger is dan uw directe opwek of als de stroom duur is.

Zo:

  • benut u meer eigen zonnestroom,

  • beschermt u uw aansluiting tegen pieken (peak shaving),

  • en vermindert u afhankelijkheid van het net.

3. EMS – het brein

Het EMS:

  • meet continu: verbruik, opwek, batterijstatus, soms ook energieprijzen;

  • vergelijkt dit met ingestelde regels/limieten (bijv. max. netafname, vollopen batterij, gewenste piekgrens);

  • stuurt vervolgens:

    • batterijladen/-ontladen,

    • aan/uit of vermogen van bepaalde machines,

    • eventueel laadpalen, boilers, koeling, etc.

Kortom: het EMS zorgt dat het systeem automatisch doet wat u anders handmatig en te laat zou doen.

Een voorbeeld: 

één dag met zon, batterij en EMS

Stel: een productiebedrijf met 300 kW PV, een 500 kWh batterij en een EMS.

Ochtend (weinig zon, start productie)

  • Verbruik loopt op, PV is nog laag.

  • EMS zorgt dat batterij niet onnodig ontlaadt (u wilt hem bewaren voor echte pieken of dure uren).

Middag (veel zon, drukke productie)

  • PV dekt een groot deel van het verbruik.

  • Overschot gaat eerst naar de batterij.

  • EMS bewaakt dat netafname minimaal is en dat u niet teruglevert als dat niet mag/loont.

Laatste middag / begin avond (piekuren, minder zon)

  • PV neemt af, verbruik is nog hoog.

  • EMS laat de batterij bijspringen: piek op de aansluiting wordt afgevlakt.

  • U vermijdt hoge capaciteitstarieven en houdt uw gecontracteerd vermogen onder de grens.

Avond / nacht (daluren)

  • Verbruik laag, PV nul.

  • Afhankelijk van strategie kan de batterij nog restcapaciteit leveren of juist opladen op goedkope nachtstroom (voor volgende dag peak shaving).

Dit alles gebeurt zonder dat iemand elk uur met schuifjes en schakelaars bezig is: het EMS volgt uw strategie en stuurt het systeem.

Wat levert slimme energie-aansturing op?

Enkele concrete voordelen:

  • Lagere energierekening

    • Minder piekbelasting → lagere netkosten.

    • Meer eigen verbruik van zonnestroom → minder inkoop van dure kWh.

  • Minder afhankelijk van netcongestie

    • U benut uw eigen dak en batterij optimaal, ook als teruglevering beperkt is.

  • Betere voorspelbaarheid

    • EMS-dashboards geven inzicht in profielen, pieken en kansen → betere beslissingen over investeringen.

  • Toekomstbestendig

    • Klaar voor dynamische tarieven, flexibiliteitscontracten en toekomstige eisen van netbeheerders.

Is dit relevant voor uw bedrijf?

Slimme energie-aansturing wordt interessant als u één of meer van de volgende punten herkent:

  • U heeft (of plant) >100 kW aan zonnepanelen.

  • U betaalt fors voor piekvermogen of loopt tegen gecontracteerde vermogensgrenzen aan.

  • U overweegt een batterij maar wilt zekerheid over de businesscase.

  • U zit in een netcongestiegebied en mag beperkt of niet terugleveren.

  • U heeft meerdere grote verbruikers (koeling, compressoren, laadpalen, warmtepompen).

Dan is de kans groot dat een combinatie van PV + batterij + EMS u structureel geld bespaart en risico’s verlaagt.

Capaciteitsmanagement: hoe voorkomt u overbelasting en boetes?